Kreatyna jest suplementem diety, która zwiększa zasoby energetyczne ustroju i syntezę białek mięśniowych. Obecnie rutynowo poleca się ją dla osób starszych, w celu przeciwdziałania procesowi starzenia się. Dlaczego słyszy się ciągle, że kreatyna jest groźna dla nerek lub wątroby?
Skąd się biorą mity, a gdzie leży prawda?
Nie wszyscy potrafią się przyznać lekarzom do silnego nadużywania sterydów anaboliczno-androgennych czy narkotyków. Taki pacjent mówi, że „to się stało przez suplementy diety”.
Kiedyś miałem cholesterol na poziomie 320 jednostek przez stosowanie winstrolu. I wiecie, co powiedziała lekarka? Że to pewnie przez dietę. Gdybym potwierdził, powstałaby kolejna opowieść o niszczącym wpływie białka lub tłuszczów na organizm człowieka. Po odstawieniu farmakologii stężenie cholesterolu spadło o 120 mg, bo wątroba została odciążona.
Jest też druga możliwość. Osoba naprawdę wyniszczona farmakologią odstawia np. sterydy i np. zaczyna suplementować kreatynę (w celu podtrzymania muskulatury). Okazuje się, że wcześniej istniejące zniszczenia nerek są na tyle poważne, iż zawodnik trafia do szpitala. Przecież nikt rutynowo nie bada krwi, moczu czy włosów pod kątem metabolitów SAA, więc wina spadnie na … kreatynę. Już widzę ten dialog: „co pan brał? … Kreatynę!”
Nowe, kolejne badania - czy kreatyna szkodzi?
Naukowcy ciągle badają bezpieczeństwo kreatyny, mimo iż brały ją miliony ludzi i jest tak popularna, że wylądowała w sklepach spożywczych i dyskontach (jest dodawana nawet do produktów, które spotyka się w kuchni).
Celem badania była ocena wpływu stosowania monohydratu kreatyny przez 8 tygodni na tkankę nerkową, wątrobową i mięśniową 26-miesięcznych szczurów rasy Wistar. Dwanaście szczurów podzielono na dwie grupy po sześcioro zwierząt w każdej. Grupa 1 nie była suplementowana kreatyną i otrzymywała standardową dietę składającą się z wody i karmy. Grupa 2 otrzymywała tę samą dietę, ale była uzupełniana monohydratem kreatyny w dawce 0,3 mg/kg masy ciała rozcieńczoną w 200 ml wody pitnej przez 8 tygodni.
Wyniki
- suplementacja zmniejszyła utratę masy mięśniowej, w porównaniu z grupą niesuplementowaną.
- w grupie 2 zaobserwowano większy obszar przekroju mięśni (hipertrofię).
Czy kreatyna była groźna dla nerek lub wątroby?
W grupie suplementowanej nie zaobserwowano uszkodzenia nerek lub wątroby.
Wnioski i podsumowanie
Stosowanie kreatyny jest uważane za bezpieczne, ponieważ nie powoduje ona zmian w kłębuszkach nerkowych ani degeneracji wątroby.
Referencje:
Fernandes V.A.R Renal, hepatic and muscle effects of creatine supplementation in an older adults experimental model https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S2405457721011670
