Kreatyna, a depresja. Wpływ kreatyny na mózg

Kreatyna jest jednym z najpopularniejszych środków/suplementów na rynku, nie tylko pomaga budować siłę, wytrzymałość i masę mięśniową, ale również ma wpływ, chociażby na układ nerwowy. I o tych właśnie zastosowaniach parę słów.

Kreatyna, a depresja

Badania populacyjne wykazały związek między spożyciem kreatyny w diecie a ryzykiem depresji u dorosłych. Autorzy wykorzystali badanie National Health and Nutrition Examination, aby wykazać istotny negatywny związek między kreatyną w diecie a depresją.

Bezpośrednie badania interwencyjne z wykorzystaniem rezonansu magnetycznego wykazały, że niskie stężenia kreatyny w korze przedczołowej są związane z pogorszeniem nastroju, a nawet nasiloną depresją. Jeszcze przed zarejestrowaniem podobnych obserwacji wiele różnych grup podjęło próby suplementacji kreatyną zarówno u zwierząt, jak i u ludzi, w leczeniu depresji.

Wyniki badań na zwierzętach sugerują, że może istnieć związek zależny od płci dotyczący kreatyny i depresji. Kreatyna w diecie wydaje się działać skuteczniej u samic szczurów w porównaniu z samcami. Stosowanie kreatyny oceniano również w innych modelach klinicznych, w których depresja jest często obserwowana jako wtórna konsekwencja choroby lub jest wynikiem leczenia. Na przykład w mysim modelu padaczki dietetyczne leczenie kreatyną nie tylko łagodziło nasilenie napadów, ale także zmniejszało zachowania podobne do depresji.

Wykazano również, że kreatyna ma działanie przeciwdepresyjne u myszy, którym podawano amyloid, co wywołuje depresję związaną z chorobą Alzheimera. Przewlekłe leczenie kortykosteronem wiąże się również z efektami morfologicznymi i behawioralnymi, które prowadzą do depresji. W jednym z badań wykazano, że pojedyncza dawka kreatyny może wywołać zmiany, które przyczyniają się do zmniejszenia depresji wywołanej przewlekłym podawaniem kortykosteronu. Naukowcy spekulują, że wynika to z aktywacji szlaku mTOR, wiązanego również ze wzrostem mięśni.

Kreatyna, a urazowe uszkodzenie mózgu

Obecnie badania kliniczne oceniające skuteczność suplementacji kreatyną u ludzi ograniczają się do badania pilotażowego, w którym wykazano korzystne efekty u dzieci i młodzieży (1-18 lat) z ciężkim urazowym uszkodzenie mózgu. Autorzy wykorzystali otwarty, randomizowany projekt i stwierdzili, że suplementacja kreatyną (0,4 g na kg dziennie w zawiesinie doustnej podawanej przez sondę nosowo-żołądkową lub łyżką) wiązała się ze skróceniem czasu trwania amnezji pourazowej, intubacji i pobytu w szpitalu oraz uzyskaną poprawę w aspektach neurofizycznych, poznawczych, osobowości/zachowania i społecznych w ciągu 3 miesięcy, a dodatkowo poprawiła samoopiekę po 6 miesiącach w porównaniu z grupą kontrolną.

W kolejnych publikacjach z tej samej grupy pacjentów doniesiono, że suplementacja kreatyną zniwelowała nasilenie pourazowych bólów głowy, zawrotów głowy i zmęczenia, a także dyzartrii i problemów językowych. Chociaż badania kliniczne są ograniczone, istnieją pewne badania przedkliniczne oceniające skuteczność suplementacji kreatyną w leczeniu urazowego uszkodzenia mózgu.

Suplementacja kreatyną może odgrywać rolę ochronną, gdy jest spożywana profilaktycznie. Sullivan i in. stwierdzili, że myszy, którym wstrzyknięto kreatynę (3 mg na g masy ciała dziennie) przez 3 lub 5 dni przed kontrolowanym stłuczeniem korowym, wykazywały od 21% (3 dni suplementacji) lub 36% (5 dni suplementacji) mniejsze uszkodzenia kory mózgu.

Podsumowanie

Nie należy traktować kreatyny jedynie jako środka zwiększającego siłę i ułatwiającego zdobywanie „masy”, gdyż ciągle pojawiają się dla niej nowe zastosowania. Wiele wskazuje, iż stanie się jednym z najważniejszych środków w terapii przeciwdziałania starzeniu.

Referencje:

Forbes S.C. i in. Effects of Creatine Supplementation on Brain Function and Health https://www.mdpi.com/2072-6643/14/5/921/htm