Jednym ze środków, który uznaje się za standard w terapii choroby zwyrodnieniowej stawów, jest glukozamina. Dzięki swoim właściwościom sprzyja ona nie tylko osobom zmagającym się z różnymi schorzeniami, ale również może być czynnikiem prewencyjnym, np. u sportowców. Z dietą nie jest łatwo dostarczyć do organizmu dawek glukozaminy, które mogłyby wykazać aktywność biologiczną.
W związku z tym każdy, kto chce zwiększyć dostępność tego związku dla tkanek organizmu, rozważyć powinien, wysoce skoncentrowane i łatwostrawne suplementy.
Budowa glukozaminy i jej działanie
Glukozamina swoją budową chemiczną przypomina inny składnik o dużym znaczeniu dla zdrowych stawów, czyli chondroitynę. Są to związki o budowie glikoproteinowej, czyli stanowią pewnego rodzaju hybrydy pomiędzy białkami a węglowodanami. Naturalnie najwięcej glukozaminy i chondroityny występuje w chrząstkach i mazi stawowej.
Są to środki pierwszego wyboru np. przy chorobie zwyrodnieniowej stawów. Odpowiadają za wytwarzanie i utrzymanie kisielowatego wypełnienia stawów, które zapewnia amortyzację i zabezpiecza m.in. przed stłuczeniami. Nie są to jednak związki identyczne. Glukozaminę pozyskuje się z warstw zewnętrznych skorupiaków, natomiast chondroityna bardziej charakterystyczna jest dla chrząstek.
Glukozamina jest prekursorem chondroityny, prowadzi do zwiększenia jej produkcji, zatem wydaje się związkiem nadrzędnym. Dodatkowo glukozamina uczestniczy w przetwarzaniu kwasu hialuronowego (przyciągającego wodę).
Dawkowanie glukozaminy
Glukozamina uważana jest za środek bezpieczny i dobrze tolerowany. Jako że zazwyczaj z dietą dostarcza się jej do organizmu bardzo mało, małe jest też ryzyko, że spożyje się zbyt duże dawki. Głównymi jej źródłami są bowiem skorupiaki, których nie można nazwać podstawą diety w większości europejskich krajów.
W suplementach o dobrej przyswajalności znajduje się siarczan glukozaminy złączony z chlorkiem potasu. Glukozamina w formie siarczanu pozyskiwana jest ze skorupiaków. Rzadziej produkuje się ją poprzez rozkład chityny tworzącej strukturę i konsystencję grzybów. Standardowe dawkowanie mieści się w granicach 1200 – 1500 mg dziennie, jednak nie zaleca się przekraczać 3000 mg, ponieważ nie przyniesie to dodatkowych korzyści.
Dobierając dawkowanie danego preparatu, warto zwrócić uwagę na zawartość samej glukozaminy w cząsteczce siarczanu glukozaminy w stosowanym produkcie. Powinno być jej więcej niż 50% masy całej substancji (np. 600 mg glukozaminy w 1000 mg siarczanu glukozaminy KCl).
Działanie glukozaminy poza stawami
Glukozamina jest związkiem, który kojarzy się z ochroną stawów, jednak warto wiedzieć, że wykazuje nieco szerszy potencjał prozdrowotny. Coraz częściej zwraca się uwagę na to, że mniej niż połowa spożywanej glukozaminy jest przyswajana, ponieważ organizm nie ma zdolności do pełnego jej rozkładu. „Zajmują się” tym bakterie jelitowe, które dzięki temu mają lepsze warunki do kolonizacji i przetrwania. Wiąże się z tym efekt ochronny wobec przewodu pokarmowego, np. w kontekście nowotworów.
Źródła
- Wang, Z., Wang, R., Yao, H., Yang, J., Chen, Y., Zhu, Y., & Lu, C. (2022). Clinical Efficacy and Safety of Chondroitin Combined with Glucosamine in the Treatment of Knee Osteoarthritis: A Systematic Review and Meta-Analysis. Computational and mathematical methods in medicine, 2022, 5285244. https://doi.org/10.1155/2022/5285244
- Liu, B., Yang, W., & Zhang, K. (2023). Role of Glucosamine and Chondroitin in the Prevention of Cancer: A Meta-Analysis. Nutrition and cancer, 75(3), 785–794. https://doi.org/10.1080/01635581.2023.2173258].
