Nie, to nie jest prima aprilis. Niektórzy autorzy są szczerze przekonani, że koktajle proteinowe powodują depresję, otłuszczenie i pogorszenie stanu zdrowia sportowców. Według nich, naukowcy z Uniwersytetu w Sydney wykazali, że szejki białkowe skracają życie. Naukowcy podawali grupie myszy standardową paszę składającą się z 18% aminokwasów [100]. Aminokwasy były częścią kazeiny.

Trzy inne grupy myszy otrzymały mniej kazeiny i więcej wolnych aminokwasów:

  • jedna grupa otrzymała 50% ilości BCAA obecnych w standardowej diecie [50],
  • druga grupa, która otrzymała 20% standardowej ilości BCAA [20],
  • trzecia grupa myszy otrzymała 200% BCAA obecnej w standardowej paszy [200].

BCAA to izoleucyna, leucyna, walina. Wszystkie grupy badanych zwierząt otrzymywały pokarm składający się z 18% aminokwasów, w postaci białka lub w postaci wolnych aminokwasów.

Naukowcy odkryli, że grupa otrzymująca 200% dawki BCAA żyła znacznie krócej, niż pozostałe grupy. Gdyby te myszy były ludźmi, wyrzuciłyby z diety 32% swoich białek (złożonych) i zastąpiły je wieloma gramami BCAA.

Grafika: czas przeżycia myszy względem różnych dawek BCAA.

Myszy spożywające dużo BCAA były znacznie cięższe i bardziej tłuste, co obrazuje kolejna grafika:

Jednak, gdy grupa myszy, obok wielkich dawek BCAA, otrzymywała ograniczoną ilość pokarmu, rzekomy negatywny wpływ aminokwasów na długość życia przestał istnieć.

Ponieważ myszy w grupie 200% BCAA obżerały się, ich wrażliwość na insulinę i stężenie triglicerydów we krwi zmniejszyły się. Kiedy naukowcy dokonali zmiany i myszy w grupie 200% mogły jeść tylko ograniczoną ilość pokarmu, te negatywne skutki zdrowotne zniknęły.

Rzekome działanie BCAA zwiększające apetyt w dużej mierze zniknęło, gdy naukowcy dali myszom z grupy 200% dodatkowo tryptofan. Lek przeciwdepresyjny fluoksetyna działał jeszcze lepiej. „Nadmierna suplementacja BCAA powodowała, iż te aminokwasy konkurowały z tryptofanem w transporcie do mózgu”, wyjaśnia Stephen Simpson w komunikacie prasowym [sciencedaily.com 30 kwietnia 2019]. „Tryptofan jest jedynym prekursorem serotoniny, który jest często nazywany substancją chemiczną szczęścia, ze względu na jego działanie poprawiające nastrój i rolę w wywoływaniu snu. Ale serotonina robi więcej, a tym samym stanowi problem”. „To obniżyło poziom serotoniny w mózgu, co z kolei było potencjalnym sygnałem do zwiększenia apetytu. Zmniejszenie serotoniny spowodowane nadmiarem spożycia BCAA doprowadziło do masowego przejadania się u myszy, które stały się bardzo otyłe i żyły krócej”.

nadmiar bcaa => supresja tryptofanu => obniżenie stężenia serotoniny => zwiększenie apetytu => obżarstwo

Serotonina (podobnie, jak leptyna) aktywuje ośrodek sytości w podwzgórzu. Dlatego inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny są stosowane do odchudzania, podobne, nielegalne dodatki, do dzisiaj zawierają niektóre podejrzane środki z Chin czy Korei. Ponadto serotonina (5-HT) odgrywa rolę w regulacji emocji, pamięci, snu, bólu i procesów poznawczych wyższego rzędu.

Wnioski?

To badanie nie mówi nic o białkach serwatkowych czy stosowaniu BCAA przez sportowców. Jednak pokazuje, co może się zdarzyć, jeśli byś dostarczał dziesiątki gramów BCAA dziennie zamiast WPC, jajek, mięsa wołowego, wieprzowiny, indyka czy ryb. Niemniej, u ludzi to zagrożenie jest bardziej iluzoryczne, takie sytuacje się nie zdarzają, a gigantycznemu dawkowaniu BCAA musiałaby towarzyszyć niepohamowana konsumpcja pokarmu. Od dawna wiemy, iż obżeranie się skraca życie (poprzez różne mechanizmy). Wątpliwe jest, by picie mieszanek z białkiem serwatkowym wywoływało u ludzi ciężkie skutki uboczne. Dlatego, gdy ktoś będzie cytował badanie Samanthy M. Solon-Biet, to musisz wiedzieć, iż jest ono może i ciekawe, ale nijak ma się do stosowania odżywek przez ludzi. Niestety, dziennikarze podchwycili już tę wiadomość i pojawiły się teksty o „zagrożeniu zdrowia, skróceniu życia, wywołaniu depresji i otyłości” przez „szejki białkowe”. Może i byłoby to śmieszne, ale raczej należy płakać nad wiedzą autorów podobnych publikacji.

Referencje:

Samantha M. Solon-Biet „Branched-chain amino acids impact health and lifespan indirectly via amino acid balance and appetite control” https://www.nature.com/articles/s42255-019-0059-2

Zawarte treści mają charakter wyłącznie edukacyjny i informacyjny. Starannie dbamy o ich merytoryczną poprawność. Niemniej jednak, nie mają one na celu zastępować indywidualnej porady u specjalisty, dostosowanej do konkretnej sytuacji czytelnika.