Nie przestaje mnie zdumiewać podejrzliwość i niechęć wobec doskonale przebadanych produktów pochodzących z apteki, które stosowały dziesiątki, setki tysięcy czy nawet miliony ludzi. Tymczasem w Polsce i innych krajach europejskich silnie zakorzenił się ruch zwalczający oficjalną medycynę i kwestionujący działanie leków. Tak, wynalazek pierwotnie przeznaczony dla wojska i naukowców (Internet) służy dystrybucji propagandy.
Nie bądź hipokrytą!
Te same osoby nie boją się pochodzących z niewiadomego źródła produktów „ziołowych”. W istocie są to często skażone silną farmakologią preparaty, wątpliwej jakości i pochodzenia. Z „naturą” i „ziołami” mają tyle wspólnego, co ilustracje na opakowaniu produktu. Nie kupisz ich w oficjalnym obrocie, nie istnieją w szanujących się sklepach z odżywkami dla sportowców. Mowa o podejrzanych chińskich ziołach "na odchudzanie".
Co mogą spowodować?
Już dziesiątki lat temu stwierdzono, iż wskutek stosowania chińskich ziół u człowieka mogą zostać zniszczone nerki. Przyczyną przewlekłego cewkowo-śródmiąższowego zapalenia nerek niejednokrotnie jest stosowanie preparatów odchudzających z ziołami chińskimi zawierającymi kwas arystolochowy (nefrotoksyczny alkaloid). W literaturze opisano ponad 100 przypadków zmian w nerkach, często nieodwracalnych, wynikających z sięgania po chińskie zioła (w rzeczywistości składniki takich produktów często pochodzą z wielu krajów z Azji, nie tylko z Chin).
Po co nam nerki?
Nerki regulują np. ciśnienie krwi (układ RAA, wydalanie sodu i wody) i równowagę kwasowo-zasadową, objętość płynu pozakomórkowego (retencja wody), wydalanie produktów przemiany materii, zatrzymywanie substancji przydatnych, ilość substancji mineralnych (elektrolitów), wpływają na wydolność (erytropoetyna), uczestniczą w reakcjach zapalnych i rozszerzaniu naczyń, regulują metabolizm (wytwarzane glukozy), rozkład hormonów polipeptydowych itd. Niedawno wskutek terminalnej, przewlekłej niewydolności nerek odszedł w wieku 32 lat jeden z najbardziej znanych polskich, amatorskich kulturystów.
Nie muszę dodawać, iż u większości ludzi problemy z nerkami i wątrobą zaczynają się wiele lat później. Bez odpowiednio funkcjonujących nerek nie da się przeżyć nawet kilkunastu godzin, jeśli komuś nie zostanie udostępniona zaawansowana aparatura medyczna i nadzór lekarzy.
Nefropatia ziół chińskich – co to jest?
Nefropatia ziół chińskich (CHN), szybko postępujące śródmiąższowe zwłóknienie nerki, została opisana u około 100 młodych belgijskich kobiet, które stosowały dietę odchudzającą zawierającą niektóre zioła chińskie. U 4 pacjentów stwierdzono wieloogniskowe raki przejściowokomórkowe (TCC). Kwas arystolochowy (AA) - prawdopodobny czynnik sprawczy uszkodzeń nerek - jest dobrze znanym czynnikiem rakotwórczym, ale jego zdolność do wywoływania zwłóknienia nigdy nie została wykazana.
Badanie naukowe
Celem badania była ocena włóknienia nerek u zwierząt. Samcom i samicom szczurów podawano doustnie 10 mg na kg masy ciała kwasu arystolochowego dziennie przez 5 dni w tygodniu lub 0,15 mg na kg masy ciała dziennie. Związek był zawarty w proszku ziołowym wraz z innymi składnikami zalecanymi w odchudzaniu. Zwierzęta uśmiercono odpowiednio 3 i 11 miesięcy później. Stwierdzono, że rozwinęły się u nich guzy, ale nie odnotowano zwłóknienia śródmiąższu nerkowego. Naukowcy nie wiedzą, czy chodzi o różnice gatunkowe, czy może wchodzą tu w grę inne czynniki (dodatkowe zanieczyszczenie farmakologią produktu „odchudzającego”).
Inne przyczyny uszkodzeń nerek?
W 2006 r. opisano przypadek pacjentki, która po 6 tygodniach brania „pigułek odchudzających” (zawierających odmianę rabarbaru; Rhizoma Rhei) doznała niewydolności nerek. W tym przypadku naukowcy orzekli, iż winne były dwie substancje z rodziny antrachinonów (emodyna i aloeemodyna). Ogólnie antrachinony są niezmiernie pożyteczne. Pochodne tych związków znalazły zastosowanie w chemioterapii nowotworów, wykazują działanie przeczyszczające, przeciwzapalne i są powszechnie wykorzystywane. Niemniej jak widać silne substancje farmakologiczne, które są bezmyślnie nadużywane, mogą powodować poważne zniszczenia w ustroju. Pacjentka miała szczęście, w jej przypadku zmiany były odwracalne. Inni nie mieli tyle szczęścia.
W innych badaniach stwierdzono, iż chińskie zioła są farmakologiczną bombą! Niemieccy toksykolodzy zajęli się serią 17 zatruć spowodowanych przez chińskie ziółka sprzedawane przez Internet. Stwierdzono w nich dodatki w postaci kortykosteroidów, indometacyny, fenytoiny, promethazinu, chlomethiazolu, chlorpheniraminy, diklofenaku, triamterenu czy nawet (składnika viagry) sildenafilu. Dodatkowo odnaleziono metabolity sibutraminy.
Środki z grupy NLPZ (NSAID) słyną z negatywnego wpływu na nerki (wpływ na szlak związany z COX-1, pośrednie działanie toksyczne), a chińskie zioła zawierają np. diklofenak sodowy czy indometacynę. Fenytoina to potężny lek przeciwdrgawkowy, może wywołać lawinę skutków ubocznych, tak samo, jak kortykosteroidy czy sibutramina (oficjalnie została wycofana z obrotu w większości krajów). Prometazyna to potężny lek antyhistaminowy, przeciwwymiotny, używana również przed i po zabiegach operacyjnych. Po co komuś tego kalibru leki w „ziołach odchudzających”?
Podsumowanie
Nie warto sięgać po podobne środki, taka przygoda może skończyć się bardzo przykro. W Polsce też odnotowano przypadki nieodwracalnych uszkodzeń nerek po farmakoterapii takimi „ziołami”. Nowotwory i wyniszczenie ustroju nie są ceną, jaką warto płacić za pozbycie się kilku kilogramów tłuszczu. Zdrowiej i taniej (dosłownie i w przenośni) jest sięgnąć po kofeinę, zieloną herbatę czy kompleksowe spalacze z oficjalnego polskiego sklepu z odżywkami i suplementami, a nie z podejrzanych stron w sieci, które oferują nielegalny i groźny dla zdrowia towar.
Referencje, badania naukowe, piśmiennictwo:
Cosyns, JP., Goebbels, RM., Liberton, V. et al. Chinese herbs nephropathy-associated slimming regimen induces tumours in the forestomach but no interstitial nephropathy in rats. Arch Toxicol 72, 738–743 (1998). https://doi.org/10.1007/s002040050568
Łukasz Sobotta i in. Antrachinony – małe cząsteczki, duże nadzieje https://www.ptfarm.pl/pub/File/Farmacja%20Polska/2010/03-2010/02%20%20Antrachinony.pdf
TH Kwan i in. Acute renal failure associated with prolonged intake of slimming pills containing anthraquinones https://citeseerx.ist.psu.edu/viewdoc/download?doi=10.1.1.542.4706&rep=rep1&type=pdf
prof. dr hab. Stanisław Czekalski, dr n. med. Robert Drabczyk Śródmiąższowe zapalenie nerek http://nefrologia.mp.pl/choroby/chorobyudoroslych/show.html?id=51930
Konrad Walczak, Anna Krysicka, Dariusz Moczulski Nefropatia ziół chińskich — opis przypadku Klinika Chorób Wewnętrznych i Nefrodiabetologii, Uniwersytet Medyczny w Łodzi, Uniwersytecki Szpital Kliniczny im. Wojskowej Akademii Medycznej
J. Górski, „Fizjologia człowieka” Wydawnictwo PZWL, wyd I.
