Według definicji o hipoglikemii mówimy wówczas, gdy stężenie glukozy we krwi wynosi poniżej 70 mg/dl, niezależnie od tego, czy chory odczuwa jej objawy, czy też nie. Jest to glikemia alarmowa, przy której powinny wystąpić objawy informujące chorego o konieczności spożycia dodatkowych węglowodanów.
Ryzyko hipoglikemii u kulturystów – groźne skutki stosowania insuliny
Za klinicznie istotną hipoglikemię, a więc taką, która wiąże się z niekorzystnymi następstwami dla zdrowia i życia, uznaje się wartość poniżej 54 mg/dl. Normalnie stężenie glukozy we krwi mieści się w granicach 80-100 mg/dl. Ustrój człowieka nie toleruje nadmiernego spadku stężenia cukru we krwi. Jest to jeden z krytycznych parametrów, np. oprócz utlenowania krwi, jej ciśnienia czy pH.
Kulturyści mogą cierpieć z powodu hiperglikemii, gdyż środki, po które sięgają, mogą poprzez różne mechanizmy, wywoływać cukrzycę typu II (najbardziej znane w tym aspekcie są sterydy anaboliczno-androgenne oraz hormon wzrostu). Zresztą chorowanie na cukrzycę wcale nie oznacza, iż dana osoba nie może zostać kulturystą. Niemniej wielu kulturystów, którzy wcale nie mają cukrzycy (np. 20-30 latkowie) sięgają po insulinę, aby zwiększyć przyrost masy mięśniowej. Jest to obarczone ryzykiem hipoglikemii.
Naukowcy opisali przypadek 30-letniego kulturysty, który doznał śpiączki z powodu ciężkiej hipoglikemii o nieznanej przyczynie, wymagającej powtarzalnych wlewów glukozy, co później okazało się mieć związek ze wstrzyknięciami insuliny.
Dlaczego lekarz medycyny ratunkowej powinien być tego świadomy?
U sportowców dyscyplin siłowych, zwłaszcza amatorów, często występuje stosowanie:
- sterydów anaboliczno-androgennych (podwyższają stężenie cukru we krwi, pogarszają tolerancję glukozy)
- hormonu wzrostu (podwyższa stężenie cukru we krwi, stymuluje wytwarzanie glukozy i jednocześnie hamuje wykorzystanie glukozy przez ustrój szczególnie przez mięśnie szkieletowe)
- insuliny (gwałtownie obniża stężenie cukru we krwi)
- beta-mimetyków (podwyższają stężenie cukru we krwi, zaburzają pracę serca, mogą powodować artymię np. migotanie przedsionków, przyspieszają rytm serca. Duże dawki są kardiotoksyczne, wywołują zawał mięśnia sercowego. Objawy towarzyszące to pobudzenie, kołatanie serca, hipokaliemia i hiperglikemia.
Podsumowanie
W literaturze opisano przypadek kulturysty, który wziął ponad 100 mikrogramów clenbuterolu i jego serce biło 254 razy na minutę, normalne dawkowanie jest wielokrotnie mniejsze).
Lekarze medycyny ratunkowej powinni być wyczuleni na możliwość użycia przez daną osobę insuliny, gdy napotkają pacjenta z zaburzeniami świadomości i oporną na leczenie hipoglikemią. Ponadto, w przypadku podejrzenia takiego zatrucia, należy zbadać stosowanie innych nielegalnych środków ze względu na potencjalne ryzyko komplikacji.
Referencje, badania naukowe, piśmiennictwo:
dr n. med. Irmina Korzeniewska-Dyl Hipoglikemia – objawy mniej oczywiste https://podyplomie.pl/stanynaglepodyplomie/33067,hipoglikemia-objawy-mniej-oczywiste
Matthieu Heidet i in. Severe Hypoglycemia Due to Cryptic Insulin Use in a Bodybuilder https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0736467918310564
G Patrick Daubert i in. Acute clenbuterol overdose resulting in supraventricular tachycardia and atrial fibrillation https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/18072161/
