Młody naukowiec zjadł 720 jaj w miesiąc – co ze zdrowiem i cholesterolem?

Nick Norwitz, młody naukowiec i student medycyny na Uniwersytecie Harvarda, postanowił sprawdzić w praktyce, jak ludzki organizm reaguje na ekstremalne spożycie cholesterolu. W ramach osobistego eksperymentu zjadł aż 720 jaj w ciągu trzydziestu dni, czyli 24 jajka dziennie. Projekt, który miał charakter naukowego testu „na sobie samym”, wzbudził ogromne zainteresowanie w środowisku medycznym, ponieważ jego wyniki okazały się sprzeczne z powszechnym przekonaniem o wpływie cholesterolu pokarmowego na zdrowie serca.

Czego dotyczył eksperyment?

Norwitz, doktorant z zakresu metabolic health i kończący obecnie studia medyczne w Harvard Medical School, znany jest z popularyzowania wiedzy o fizjologii i żywieniu w formie naukowych eksperymentów. W rozmowie z Fox News Digital podkreślał, że jego celem nie było promowanie żadnej diety, lecz pobudzenie dyskusji o ludzkim metabolizmie.

Przez pierwsze dwa tygodnie eksperymentu utrzymywał dietę bardzo niskowęglowodanową, w której jajka stanowiły główne źródło energii i białka. W drugiej połowie miesiąca dodał do jadłospisu węglowodany, aby zaobserwować, jak zmiana proporcji makroskładników wpłynie na jego gospodarkę lipidową. Jajka przygotowywał w różnych formach — smażone, gotowane, w omletach i pastach, co sprawiało, że nawet tak monotonne żywienie nie było trudne do zniesienia.

Wyniki – spadek cholesterolu zamiast wzrostu

Pod koniec eksperymentu Nick Norwitz wykonał szczegółowe badania krwi. Ku zaskoczeniu wielu obserwatorów, jego poziom cholesterolu LDL, czyli tzw. „złego cholesterolu”, spadł o około 20% w porównaniu z wartościami wyjściowymi. Łącznie przyjął w tym czasie ponad 130 tysięcy miligramów cholesterolu z pożywienia — ilość, która wielokrotnie przekracza zalecane normy.

Jak tłumaczył sam badacz, efekt ten mógł wynikać z adaptacyjnych mechanizmów metabolicznych. W odpowiedzi na wysoką podaż cholesterolu organizm może zmniejszać jego endogenną produkcję w wątrobie i zwiększać jego wydalanie. Gdy Norwitz po dwóch tygodniach dołączył do diety węglowodany, zaobserwował dalszy spadek LDL, co uznał za efekt przesunięcia metabolizmu w kierunku większego wykorzystania lipidów jako źródła energii.

Jak reaguje nauka?

Eksperyment Norwitza nie jest częścią żadnego oficjalnego badania klinicznego, dlatego nie może być traktowany jako dowód naukowy. To klasyczny przykład tzw. N=1 science, czyli nauki opartej na pojedynczym przypadku. Jak wskazują eksperci cytowani przez HCN Health i The Atlanta Journal-Constitution, tego rodzaju eksperymenty mogą być ciekawe z punktu widzenia popularyzacji nauki, lecz nie mogą stanowić podstawy do zmiany zaleceń żywieniowych.

W literaturze naukowej dostępnej w bazie PubMed nadal dominują dane wskazujące, że nadmierne spożycie cholesterolu — zwłaszcza przy diecie bogatej w tłuszcze nasycone — może zwiększać ryzyko chorób sercowo-naczyniowych u części populacji. Jednak równocześnie badania z ostatnich lat, m.in. opublikowane w The American Journal of Clinical Nutrition i Harvard Health Publishing, pokazują, że reakcja organizmu na cholesterol z diety jest wysoce indywidualna. Dla osób zdrowych i aktywnych fizycznie jego wpływ może być znacznie mniejszy, niż dotąd sądzono.

Polecamy również: Czy jajka naprawdę „zatykają” tętnice? Komentarz do głośnych tez

Indywidualna reakcja organizmu

Norwitz podkreśla, że jego celem nie było udowodnienie, iż jedzenie jaj jest zdrowe, ale pokazanie, że metabolizm człowieka jest bardziej złożony niż prosty bilans „więcej cholesterolu = wyższy LDL”. Jak sam mówił, optymalna dieta powinna zależeć od celów i kondycji zdrowotnej danej osoby — inne zasady mogą obowiązywać sportowca, inne pacjenta z cukrzycą, a jeszcze inne osobę starszą.

To, co dla jednego organizmu jest neutralne, u innego może powodować wzrost markerów ryzyka. Dlatego Norwitz zachęca, by interpretować jego doświadczenie jako ciekawostkę, a nie rekomendację.

Co mówi ten eksperyment o nauce?

Historia Nicka Norwitza pokazuje, że nawet studenci medycyny na najlepszych uczelniach świata potrafią prowokować dyskusje, które wymykają się prostym schematom dietetycznym. W dobie uproszczonych nagłówków i mitów żywieniowych takie inicjatywy przypominają, że biologia człowieka jest elastyczna, a odpowiedź organizmu na żywienie – wielowymiarowa.

Norwitz zapowiedział, że planuje kolejne eksperymenty metaboliczne, mające na celu popularyzowanie nauki o zdrowiu w przystępnej formie. Jego zdaniem to dopiero „wierzchołek góry lodowej”, jeśli chodzi o zrozumienie, jak różne modele odżywiania wpływają na nasze organizmy.

Źródła:

Fox News Digital, “Harvard medical student ate 720 eggs in a month — here’s what happened to his cholesterol”, 26 Sept 2024