Do utraty masy ciała dąży lub przynajmniej powinna dążyć blisko połowa ludzi zamieszkująca europejskie kraje rozwinięte i rozwijające się. Jeszcze 50 – 100 lat temu żywność nie wszędzie była jednak tak łatwo i w tak dużych ilościach dostępna, jak teraz. Wtedy poszukiwano sposobów na jak najlepsze zabezpieczenie magazynu kalorycznego organizmu, a obecnie raczej poszukuje się produktów, które w najmniejszym stopniu wpłyną na bilans energetyczny danego posiłku, czy też całego jadłospisu.
Nadwaga i otyłość jako trend
W pewnym „momencie” historii, po wielu burzliwych politycznie dekadach, na świat zaczęły przychodzić dzieci, których rodzice w głowie mieli głównie myśli o tym, jak zabezpieczyć się na przyszłość przed kolejną wojną / kryzysem gospodarczym / głodem. Oprócz gwałtownego wzrostu dzietności doszło w międzyczasie do wzrostu tempa rozwoju technologii żywności, tj. technik zabezpieczania jej przed zepsuciem, wzbogacania substancjami odżywczymi, czy urozmaicania smakowego potraw. Popularność zdobyły fast-foody oraz słodkie i słone przekąski równolegle z kolorowymi napojami gazowanymi słodzonymi cukrem, gdyż ludzie poza bezpieczeństwem po latach stresu zaczęli pragnąć coraz to bardziej przyjemnych bodźców, tutaj akurat smakowych.
Problem z niedoborami na rynku żywności oczywiście w dużej mierze został zredukowany, jednak w zupełnie nieoczekiwany sposób doszło do znacznej nadprodukcji i nadmiernej konsumpcji tych dóbr. Jako że świadomość na temat roli masy ciała i poziomu zatłuszczenia w kształtowaniu zdrowia w tamtych czasach była niska lub żadna, dążono raczej wtedy do stabilizowania swojego dobrobytu i gromadzenia dóbr, aniżeli utrzymywania smukłego ciała w dobrej kondycji i wykonywania stałej, dobrowolnej aktywności fizycznej. Obecnie świat jest w sytuacji, w której liczba osób umierających z powodu chorób bezpośrednio związanych z otyłością może dorównać liczbie osób umierających z głodu.
Żywność sprzyjająca redukcji masy ciała
Lata badań naukowych nad relacjami pomiędzy dietą a zdrowiem, doprowadziły do pewnych odkryć ułatwiających dobór produktów w diecie w zależności od postawionego sobie celu. Obecnie możliwe jest umowne podzielenie produktów na te, które wspomagają odchudzanie oraz te, które sprzyjają tyciu.
W antagonizmie do wysoko przetworzonych produktów kojarzonych z nadwagą, otyłością, cukrzycą i miażdżycą (bogatych w cukier i / lub tłuszcze trans) stoją produkty o niepodważalnym znaczeniu w procesie redukcji masy ciała. Produktami wspomagającymi odchudzanie są nisko lub nieprzetworzone źródła m.in. białka, błonnika oraz antyoksydantów.
Najlepsze źródła białka podczas odchudzania
Białka stymulują syntezę białek mięśniowych (poprawiając kondycję fizyczną), a także wpływają na gospodarkę neurohormonalną (regulując nastrój, sytość i apetyt) i wymagają od organizmu relatywnie sporego nakładu energii do strawienia (w porównaniu do tłuszczy, czy węglowodanów). Najlepszymi źródłami białka są gotowane jaja, gotowane mięsa, podroby i ryby, ale również nabiał, czy nasiona warzyw strączkowych, a także odżywki białkowe (zarówno roślinne, jak i odzwierzęce).
Błonnik w procesie odchudzania
Błonnik z kolei pełni funkcje związane z pracą przewodu pokarmowego, co przekłada się na wielokierunkowe działanie w całym organizmie. W odchudzaniu najważniejszą jego rolą jest podnoszenie poziomu sytości spożywanych potraw oraz stymulacja rozwoju prozdrowotnych bakterii jelitowych. Oba te aspekty działania błonnika mogą usprawnić redukcję masy ciała poprzez liczne mechanizmy pośrednie, w tym łagodzenie stanów zapalnych. Cennymi źródłami błonnika są warzywa i owoce oraz zboża, orzechy i nasiona.
Antyoksydanty jako wsparcie odchudzania
Kolejną grupą związków o potencjalnie pozytywnym wpływie na przebieg procesu odchudzania są antyoksydanty. Jest to nazwa zbiorcza dla wielu związków aktywnych biologicznie, które aktywują specyficzne mechanizmy w organizmie prowadzące np. do intensyfikacji zużywania zasobów tłuszczowych na cele energetyczne. Produktami, na które zwraca się tutaj szczególną uwagę są m.in. kawa, zielona herbata, owoce cytrusowe, czy ostre rodzaje papryki.
