Większość ludzi słyszała o glutenie, choć mało kto wie, iż w jednym z badań najczęściej zaburzenia podobne do zespołu jelita drażliwego (IBS) wywoływały fruktany (węglowodany krótkołańcuchowe pochodzenia roślinnego zawierające łańcuch cząsteczek fruktozy), a nie gluten!

  1. Nietolerancja laktozy - przyczyny i sposób radzenia sobie z nią 
  2. Myślisz, że problem Ciebie w ogóle nie dotyczy?
  3. Ile glukozy i fruktozy to za dużo?
  4. Objawy nietolerancji fruktozy
  5. Dziedziczna nietolerancja fruktozy
  6. Co zapamiętać?

Zdaniem współautorki badania Jane Muir z Monash University, może to tłumaczyć, dlaczego osoby skarżące się na nadwrażliwe jelita odczuwają na diecie bezglutenowej poprawę, ale nie pozbywają się objawów całkowicie. Przez ograniczenie podaży pszenicy zmniejszają one bowiem także ilość spożywanych fruktanów.

Nietolerancja laktozy - przyczyny i sposób radzenia sobie z nią 

Wciąż jednak trafiają na nie w innych potrawach, choćby zawierających cebulę. Większość ludzi słyszała też o nietolerancji laktozy (wywołanej brakiem enzymu, laktazy w rąbku szczoteczkowym w jelicie). Niektórzy z tego powodu wybierają np. izolat, a nie koncentrat białka serwatkowego (co akurat może być dobrym pomysłem, ale z zupełnie innego powodu).

bóle brzucha

Niespotykana jest natomiast wiedza o nietolerancji fruktozy. W żadnej z książek dotyczących patologii człowieka i dietetyki, które przeczytałem, nikt nawet nie wspomniał o takim zespole. Okazuje się, że istnieją tego typu zaburzenia.

W 1978 roku Andersson i Nygren po raz pierwszy opisali przypadki złego wchłaniania fruktozy, który proces można było wykazać za pomocą wodorowego testu oddechowego. Naukowcy ustalili, iż ustąpienie objawów nietolerancji fruktozy zachodzi dzięki właściwej diecie.

Myślisz, że problem Ciebie w ogóle nie dotyczy?

Otóż nie!

Dokładnie zbadano tę kwestię i człowiek ma określone możliwości przyswajania glukozy, fruktozy, a nawet wody. W literaturze opisywano zresztą przypadki śmierci z odwodnienia, jak i z przewodnienia. Tak, można umrzeć, pijąc wodę, zwykłą, z kranu, niedestylowaną ani utlenioną. Okazuje się, że niecałkowite wchłanianie fruktozy może występować u człowieka w normalnych warunkach fizjologicznych. Wystarczy przekroczyć zdolność wchłaniania jelit (Barrett i Gibson, 2007).  

Polecamy również: Czym jest IBS? Dolegliwość pełna zagadek

Ile glukozy i fruktozy to za dużo?

Na podstawie badań klinicznych oszacowano, że nawet 50% populacji USA nie jest w stanie wchłonąć 25 g czystej fruktozy! 

W innych badaniach klinicznych wykazano, że nawet do 80% zdrowych osób nie było w stanie wchłonąć obciążenia w postaci 50 g fruktozy! 

Dlatego ludzie, którzy faszerują się cukrem, miodem lub syropem glukozowo-fruktozowym („ładowanie węgli”) powinni się zastanowić, jaki będzie to miało wpływ na glikemię, jelita, samopoczucie i zdrowie. 

Cukier i miód stanowią mieszanki glukozy i fruktozy. Wiemy, iż wystarczy już stosunkowo niewielka dawka fruktozy, by większość populacji odczuwała dolegliwości. 

Objawy nietolerancji fruktozy

W ciągu 2 lat pacjenci z niewyjaśnionymi objawami wypełnili kwestionariusze i przeszli testy oddechowe z fruktozą. Pacjenci otrzymywali 50 g fruktozy w 150 ml wody (33% roztwór). Pobrano próbki oddechu w celu zbadania stężenia wodoru i metanu. W drugim badaniu test oddechowy przeprowadzono po podaniu 10%, 20% lub 33% roztworu fruktozy. Dane przeanalizowano retrospektywnie.

Polecamy również: Czy warto brać enzymy trawienne? Czy enzymy mogą pomóc w IBS?

Wyniki

Łącznie 183 pacjentów (50 mężczyzn, 133 kobiety) miało testy oddechowe, z których 134 (73%) było dodatnich. Wśród nich 119 (89%) miało podwyższony poziom wodoru, 15 (11%) metanu lub obu gazów.

Kwestionariusze wykazały, że najczęstszymi objawami były: gazy (83%), ból (80%), wzdęcia (78%), odbijanie (70%) i zmiana rytmu wypróżnień (65%). Test oddechowy wykazał objawy u 101 pacjentów (75%). W drugim badaniu 14 z 36 pomiarów (39%) dało wynik pozytywny przy 10% roztworze, 23 z 33 (70%) przy 20% roztworze i 16 z 20 (80%) przy 33% roztworze.

Wnioski

Nietolerancja fruktozy może powodować niewyjaśnione objawy ze strony przewodu pokarmowego.

Dziedziczna nietolerancja fruktozy

Według historycznego badania z 1963 r. nietolerancja fruktozy może być dziedziczona. Jest wrodzonym błędem metabolizmu. Po dodaniu do diety fruktozy lub sacharozy (miodu, syropu glukozowo-fruktozowego itd.) pojawiają się objawy hipoglikemii i wymioty. Zaburzenie u małych dzieci charakteryzuje się brakiem prawidłowego rozwoju, wymiotami, powiększeniem wątroby, objawami hipoglikemii ze sporadyczną utratą przytomności i drgawkami, albuminurią (białkomocz) i aminoacydurią (wzrasta poziom aminokwasów we krwi i są one wydalane z moczem).

W związku z nasyceniem produktów żywnościowych cukrem, miodem lub syropem glukozowo-fruktozowym schorzenie jest obecnie łatwo wykrywalne.

Polecamy również: Najlepszy probiotyk - jakie probiotyki wybrać?

Co zapamiętać?

Istnieje pewien ściśle określony próg tolerancji fruktozy (prawdopodobnie ~10-15 g w porcji). Ogólnie ani czysta glukoza, ani fruktoza, ani sacharoza, ani miód, ani HFCS (syrop glukozowo-fruktozowy), nie są potrzebne sportowcom w ciągu dnia. Mogą one znaleźć zastosowanie w trakcie i po wysiłku, jednak równie dobrze można bazować np. na produktach opartych o węglowodany o wolniejszej kinetyce.

Źródłem dolegliwości pokarmowych u wielu osób może być właśnie nietolerancja fruktozy, a nie glutenu, laktozy czy innego związku.

Referencje:

Skodje GI, Sarna VK, Minelle IH3, Rolfsen KL3, Muir JG4, Gibson PR4, Veierød MB5, Henriksen C6, Lundin KEA7. “Fructan, Rather Than Gluten, Induces Symptoms in Patients With Self-Reported Non-Celiac Gluten Sensitivity”.  https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/29102613

ChoiM.D I in “Fructose intolerance: an under-recognized problem”  https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S000292700300251X

Dr n. med. Alicja Rydzewska-Rosołowska “Szacowane przesączanie kłębuszkowe i albuminuria a umieralność całkowita oraz z przyczyn sercowo-naczyniowych w populacji ogólnej”  https://podyplomie.pl/publish/system/articles/pdfarticles/000/011/105/original/Strony_od_MpD_2010_10-5.pdf?1467978558

E.R.FroeschM.D “Hereditary fructose intolerance: An inborn defect of hepatic fructose-1-phosphate splitting aldolase”  https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/0002934363900500

M Ali, P Rellos, T M Cox  “Hereditary fructose intolerance.”

Duchman SM1, Ryan AJ, Schedl HP, Summers RW, Bleiler TL, Gisolfi CV. “Upper limit for intestinal absorption of a dilute glucose solution in men at rest.” https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/9107630

Marie E. Latulippe & Suzanne M. Skoog “Fructose Malabsorption and Intolerance: Effects of Fructose with and without Simultaneous Glucose Ingestion” https://www.tandfonline.com/doi/full/10.1080/10408398.2011.566646

Zawarte treści mają charakter wyłącznie edukacyjny i informacyjny. Starannie dbamy o ich merytoryczną poprawność. Niemniej jednak, nie mają one na celu zastępować indywidualnej porady u specjalisty, dostosowanej do konkretnej sytuacji czytelnika.
Komentarze (0)