Łatwo dostępne i często spotykane w zwykłej diecie produkty spożywcze często stanowią źródło cennych, aktywnych biologicznie substancji. Niestety ze względu na niską zawartość w przeciętnej porcji lub słabą biodostępność tych substancji w swojej naturalnej formie nie mogą one spełniać wszystkich swoich funkcji fizjologicznych. Dobrym przykładem produktu, którego działanie może być lepiej odczuwalne dopiero po konsumpcji ekstraktu, są pestki dyni. Niekiedy wręcz zalicza się je do adaptogenów, czyli produktów o działaniu ułatwiającym dostosowanie się organizmu do trudnych warunków czy zaburzeń samopoczucia.
Pestki dyni po menopauzie
W pestkach dyni zidentyfikowano obecność fito-estrogenów, czyli substancji lipidowych przypominających ludzkie hormony płciowe. Nie są one tak aktywne biologicznie, jak klasyczne estrogeny, jednak wykazują szereg właściwości prozdrowotnych. Zaobserwowano to w jednym z badań przeprowadzonym z udziałem kobiet po menopauzie.
Suplementacja trwająca 3 miesiące doprowadziła do ograniczenia dotkliwości skutków ubocznych menopauzy, tj. napadów gorąca oraz bólów głowy i stawów. Co więcej, odnotowano kardioprotekcyjne działanie pestek dyni, gdyż pod wpływem ich suplementowania w omawianym badaniu podwyższył się poziom lipoprotein wysokiej gęstości (cholesterol HDL; tzw. „dobry”) i równolegle obniżyło się rozkurczowe ciśnienie tętnicze. Ekstrakt z pestek może stanowić zatem cenny środek w adaptacji do zmian hormonalnych związanych z wiekiem.
Pestki dyni przy rozroście prostaty
Wpływ pestek dyni na układ hormonalny może być korzystny nie tylko dla kobiet. Cenne działanie ekstraktu zaobserwowano na przykład w kontekście ochrony przed przerostem gruczołu krokowego, czyli prostaty. Obserwacji takiej dokonano w badaniu z udziałem mężczyzn zmagających się z łagodnym stopniem przerostu.
3-miesięczna suplementacja u mężczyzn po „60-tce” poskutkowała podniesieniem jakości życia dzięki ograniczeniu uczucia niepełnego wypróżnienia pęcherza, uczucia napierania na niego, osłabienia strumienia moczu czy częstotliwości nocnego wstawania do toalety. Ograniczanie stanów zapalnych gruczołu krokowego to ważny element strategii ułatwiających adaptację układu wydalniczego do starzenia się tkanek.
Dawkowanie ekstraktu z dyni
Mimo że pestki dyni nie zaliczają się one do klasycznych adaptogenów, to z pewnością wspomagają proces dostosowywania się do niekorzystnych zmian fizjologicznych. Ze względu na niższe zagęszczenie substancji aktywnych oraz możliwość szybkiego „przejedzenia się”, spożywanie surowych pestek codziennie nie przyniesie takiego samego efektu, jak suplementacja. Dawki ekstraktu, które wykorzystano w kilku badaniach z udziałem ludzi sięgały 500 – 2000 mg dziennie, a średni czas trwania suplementacji to około 3 miesięcy. Jako że część związków aktywnych w pestkach dyni jest rozpuszczalna w tłuszczach, po ekstrakty warto sięgać razem z posiłkami lub bezpośrednio po nich. Związki aktywne z pestek są dobrze tolerowalne, zatem nie ma potrzeby w trakcie okresu suplementacji rezygnować z równoległego spożywania prażonych pestek czy olejów.
Źródła:
- Gossell-Williams M, Hyde C, Hunter T, Simms-Stewart D, Fletcher H, McGrowder D, Walters CA. Improvement in HDL cholesterol in postmenopausal women supplemented with pumpkin seed oil: pilot study. Climacteric. 2011 Oct;14(5):558-64. doi: 10.3109/13697137.2011.563882. Epub 2011 May 5. PMID: 21545273.
- Leibbrand M, Siefer S, Schön C, Perrinjaquet-Moccetti T, Kompek A, Csernich A, Bucar F, Kreuter MH. Effects of an Oil-Free Hydroethanolic Pumpkin Seed Extract on Symptom Frequency and Severity in Men with Benign Prostatic Hyperplasia: A Pilot Study in Humans. J Med Food. 2019 Jun;22(6):551-559. doi: 10.1089/jmf.2018.0106. Epub 2019 Apr 24. PMID: 31017505; PMCID: PMC6590724.
