Przetworzone mięso zwiększa ryzyko manii

Analiza ponad 1000 osób z zaburzeniami psychicznymi i bez zaburzeń wykazała, że azotany - chemikalia stosowane do konserwacji mięs, takich jak suszona wołowina, kabanosy, parówki, salami i inne przetworzone przekąski mięsne - mogą przyczyniać się do manii, stanu psychicznego charakteryzującego się nadmierną pobudliwością.

1. Czym jest mania?
2. Czynniki środowiskowe - dieta
3. Eksperyment na szczurach
4. W jaki sposób azotany mogą powodować zaburzenia psychiczne?
5. Czego unikać?

Czym jest mania?

Mania to san psychiczny charakteryzujący się nadmierną pobudliwością. Nadaktywność, uczucie euforii, zaburzenia rytmu dobowego, to objawy charakterystyczne dla manii, która może występować, jako samodzielne zaburzenie psychiczne lub stanowić objaw innych dolegliwości, takich jak choroba afektywna dwubiegunowa.

Mania, stan podwyższonego nastroju, pobudzenie i energia, które trwają od kilku tygodni do kilku miesięcy, jest zwykle obserwowany u osób z zaburzeniem dwubiegunowym, ale może również występować u osób z zaburzeniami schizoafektywnymi. Stany maniakalne mogą prowadzić do niebezpiecznych zachowań i mogą obejmować urojenia, a większość dotkniętych chorobą wymaga hospitalizacji. Manii towarzyszy uczucie „przyśpieszenia myśli”, aż do tzw. gonitwy myśli, których nie można „uchwycić”, zdążyć, wypowiedzieć, poczucie chaosu.

Częstość występowania choroby afektywnej dwubiegunowej typu I i II szacuje się na około 2%, natomiast rozpowszechnienie wszystkich zaburzeń należących do spektrum tej choroby sięga 6–11%.

Czynniki środowiskowe - dieta

Przyczyn manii upatruje się zarówno w czynnikach genetycznych, jak i środowiskowych. Naukowcy w coraz większym stopniu poszukują czynników środowiskowych, takich jak dieta, które mogą odgrywać istotną rolę w kwestii rozwoju zaburzeń.

Eksperyment na szczurach

Eksperymenty na szczurach wykazały nadczynność podobną do manii już po kilku tygodniach od wprowadzenia diety z dodatkiem azotanów. Wystarczyło zaledwie 14 dni, by gryzonie karmione co drugi dzień suszonym mięsem, zaczęły cierpieć na bezsenność i nadpobudliwość.

Naukowcy podzielili zdrowe szczury na dwie grupy: jedna otrzymywała normalną karmę dla szczurów, a druga otrzymywała zarówno zwykłą karmę, jak i wołowinę zawierającą azotany. W ciągu dwóch tygodni szczury otrzymujące wołowinę z azotanami wykazywały nadaktywność i zaburzenia snu. Następnie stworzono specjalną suszoną wołowinę bez azotanów.

Naukowcy powtórzyli eksperyment, tym razem dając niektórym szczurom wołowinę z azotanami, a innym, wołowinę wolną od azotanów. Zwierzęta, które zjadły mięso wolne od azotanów, zachowywały się podobnie, jak grupa kontrolna, podczas gdy zwierzęta, które spożywały azotany, wykazywały zaburzenia snu i nadpobudliwość.

Co ważne, ilość azotanów spożywanych na co dzień przez szczury, po przeliczeniu na rozmiary człowieka, była równa ilości, jaką dana osoba mogłaby spożywać na codzienną przekąskę.

Badania na ludziach potwierdzają związek azotanów z zaburzeniami psychicznymi

W latach 2007-2017 w ramach trwających badań, naukowcy zgromadzili dane demograficzne, zdrowotne i dietetyczne na 1101 osobach w wieku od 18 do 65 lat z zaburzeniami psychicznymi i bez nich. Około 55% uczestników stanowiły kobiety, a 55% było rasy białej, z czego 36% identyfikuje się jako Afroamerykanie.

Analiza wyników wykazała, że wśród osób hospitalizowanych z powodu manii, historia jedzenia mięsa przetworzonego zawierającego azotany przed hospitalizacją, była około 3,5 razy wyższa, niż w grupie osób bez zaburzeń psychicznych. Żadne inne pokarmy, o które uczestnicy byli pytani, nie miały znaczącego związku z którymkolwiek z zaburzeń psychicznych.

Niekorzystny wpływ zaobserwowano szczególnie w związku ze spożywaniem mięsa peklowanego. Azotany są od dawna stosowane jako konserwanty w peklowanych produktach mięsnych i były już wcześniej powiązane z niektórymi nowotworami i chorobami neurodegeneracyjnymi. Podejrzewano więc, że mogą one również mieć związek ze stanami nastroju, takimi jak mania.

W badaniu tym nie pytano o częstotliwość ani ramy czasowe konsumpcji peklowanego mięsa, więc naukowcy nie mogli wyciągnąć wniosków co do tego, ile spożywanego peklowanego mięsa zwiększa ryzyko manii.

W jaki sposób azotany mogą powodować zaburzenia psychiczne?

Przeanalizowano bakterie jelitowe w różnych grupach szczurów. Odkryto, że zwierzęta spożywające azotany miały inny skład bakterii żyjących w jelitach, niż pozostałe szczury. Ponadto zwierzęta wykazywały różnice w kilku ścieżkach molekularnych w mózgu, które wcześniej wiązały się z zaburzeniem dwubiegunowym.

Według naukowców azotany zmieniają skład flory bakteryjnej jelit, która wywiera niebagatelny wpływ na funkcjonowanie psychiczne ludzi i zwierząt. Jednocześnie badacze uważają, że jeszcze za wcześnie na wyciąganie daleko idących wniosków, a jeden hot-dog lub inna mięsna przekąska raczej nie wywoła od razu epizodu maniakalnego.

Nie ulega wątpliwości, że mania to złożony stan neuropsychiatryczny i zarówno czynniki genetyczne, jak i środowiskowe są odpowiedzialne za występowanie i intensywność choroby afektywnej dwubiegunowej oraz związanych z nią epizodów maniakalnych. Powyższe badanie sugeruje, że mięso konserwowane przy pomocy azotanów może stanowić jeden z czynników środowiskowych biorących udział w powstawaniu mani.

Czego unikać?

Dodatków konserwujących do żywności: azotynu sodu (E250) i azotanu sodu (E251). Używa się ich w procesie solenia i wędzenia. Są one znane jako czynniki rakotwórcze zawiązane z wyższym ryzykiem wystąpienia ostrej postaci białaczki, jak również z omówionymi w dzisiejszym artykule zaburzeniami psychicznymi.