Salbutamol, jako środek przeciwzapalny

Salbutamol jest krótko działającym, wysoce selektywnym beta-2-mimetykiem. Raczej nigdy był środkiem przeznaczonym do redukcji masy ciała (posiada nikły wpływ na receptory β3). Sportowcy często próbują nadużywać salbutamolu w celach redukcyjnych, celują w tym szczególnie panie.

W medycynie salbutamol jest stosowany do leczenia jednej z najczęściej występujących, przewlekłych chorób układu oddechowego, czyli astmy oskrzelowej. Obok beta-mimetyków w terapii tego schorzenia stosuje się teofilinę (środek z tej samej grupy, co kofeina) oraz leki cholinolityczne.

Uzkeser H. i wsp. wykazali, iż salbutamol może mieć wpływ na stan zapalny w organizmie. Stwierdzono, że przeciwzapalne i przeciwbólowe działanie salbutamolu jest porównywalne z działaniem indometacyny.

Enzymatyczną barierę przeciwutleniającą tworzą enzymy, takie jak dysmutaza ponadtlenkowa (SOD), katalaza (CAT), peroksydaza glutationowa (GPx) i reduktaza glutationowa (GR). Enzym mieloperoksydaza (MPO) uwalniany przez neutrofile i monocyty podczas aktywacji komórek zapalnych.

Salbutamol zmniejszał aktywność mieloperoksydazy (MPO) i poziom peroksydacji lipidów (LPO) oraz zwiększał aktywność dysmutazy ponadtlenkowej (SOD) i poziomu glutationu (GSH) podczas ostrej fazy stanu zapalnego. Salbutamol działał tak w dawce 1 lub 2 mg na kg masy ciała zwierzęcia (gdyby odnieść to do ludzi, jest to bardzo duża dawka). Normalnie rzadko przekracza się dawkę 32 mg salbutamolu dziennie (w tabletkach).

Podsumowując

Salbutamol może zmniejszać ostre i przewlekłe zapalenie, prawdopodobnie poprzez stymulację receptorów adrenergicznych β-2. To działanie przeciwzapalne może mieć znaczenie w leczeniu astmy. Salbutamol wykazuje działanie przeciwutleniające, które przynajmniej częściowo wyjaśnia jego działanie przeciwzapalne. Czy tak będzie działał u ludzi? To się okaże.

Referencje:

Agata Karpińska, Grażyna Gromadzka “Stres oksydacyjny I naturalne mechanizmy antyoksydacyjne – znaczenie w procesie neurodegeneracji. Od mechanizmów molekularnych do strategii terapeutycznych”. http://www.phmd.pl/api/files/view/29037.pdf

Danese E1, Lippi G2, Sanchis-Gomar F3, Brocco G3, Rizzo M4, Banach M5, Montagnana M1. “Physical Exercise and DNA Injury: Good or Evil?” https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/28629589

Anna Łukaszewicz-Hussain „ROLA GLUTATIONU I ENZYMóW Z NIM ZWIĄZANYCH W PROCESACH ANTYOKSYDACYJNYCH ORGANIZMU” http://www.imp.lodz.pl/upload/oficyna/artykuly/pdf/full/Luk10-05m-03.pdf

Paweł Niedźwiecki, Stanisław Piłaciński, Aleksandra Uruska, Paweł Uruski, Dorota Zozulińska-Ziółkiewicz, Bogna Wierusz-Wysocka „Wpływ wybranych markerów reakcji zapalnej na wystąpienie i czas trwania częściowej remisji cukrzycy typu 1” https://journals.viamedica.pl/clinical_diabetology/article/download/8387/7148

Hulya Uzkeser, 1 Elif Cadirci, 2 Zekai Halici, 3 ,* Fehmi Odabasoglu, 4 Beyzagul Polat, 2 Tugba Nurcan Yuksel, 3 Seda Ozaltin, 4 and Fadime Atalay „Anti-Inflammatory and Antinociceptive Effects of Salbutamol on Acute and Chronic Models of Inflammation in Rats: Involvement of an Antioxidant Mechanism” https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3361306/