Oliwa z oliwek (OO) w umiarkowanej ilości może mieć cenne działanie na zdrowie. W nadmiarze staje się szkodliwa, ze względu na proporcje kwasów tłuszczowych i znikomą zawartość kwasów z grupy omega-3 (w nadmiarze szkodzi nawet woda, więc nie powinno to nikogo dziwić).
Jaki skład ma oliwa z oliwek?
W 100 g OO znajduje się:
- 73.3 g kwasów omega-9 (MUFA, kwas oleinowy); inne źródła podają, iż 68.97 g,
- 13.5 g kwasów nasyconych (kwas palmitynowy); inne źródła podają, iż 14.86 g,
- 7.9 g wielonienasyconych kwasów tłuszczowych omega-6 (PUFA, kwas linolowy) oraz omega-3 (kwas alfa-linolenowy); inne źródła podają, iż kwasu linolowego jest 9.78 g, a kwasu alfa-linolenowego tylko 0.83 g.
OO składa się głównie z kwasów tłuszczowych i związków bioaktywnych w zależności od metody ekstrakcji.
Przeprowadzono metaanalizę, aby zilustrować wpływ OO na cukrzycę typu 2 (T2D) - badano związek, między przyjmowaniem OO a ryzykiem wystąpienia cukrzycy, a także wpływ spożycia OO przy występującej cukrzycy.
W metaanalizie uwzględniono 4 badania kohortowe, w tym 15 784 przypadków cukrzycy typu II i 29 badań.
Wyniki:
- wyższe spożycie OO oznaczało zmniejszenie ryzyka wystąpienia cukrzycy typu II o 16%, w porównaniu z najmniejszym spożyciem,
- u pacjentów z cukrzycą typu II podawanie OO zaowocowało zmniejszeniem HbA1c (MD: -0,27%) i stężenia glukozy w osoczu na czczo (spadek o 0,44 mmol/L), w porównaniu z grupami kontrolnymi,
- każde dodatkowe 10 g oliwy dziennie zmniejszało ryzyko cukrzycy typu II o 9%,
- ryzyko cukrzycy typu II zmniejszało się o 13% przy konsumpcji 15-20 g OO dziennie.
Wnioski: metaanaliza dostarcza dowodów, że przyjmowanie OO może być korzystne dla zapobiegania cukrzycy oraz może pomóc, jeśli cukrzyca już występuje.
Komentarz
Warto pamiętać, iż wiele typów badań nie pozwala na kontrolowanie, co faktycznie jedzą dane osoby, gdyż bazują tylko na deklaracjach. Zdarzało się, iż naukowcy wyciągali daleko idące wnioski bazując na jednorazowej ocenie danych raz na kilka lat (ciężko uwierzyć, iż dana osoba przez kilka lat będzie stosowała dokładnie taką samą dietę). Niemniej OO na pewno jest cennym elementem diety, przy czym warto pamiętać, że tylko w pewnej ściśle określonej ilości. W nadmiarze może przyczynić się do wzrostu stanu zapalnego (przez zaburzenie proporcji omega-9/omega-6/omega-3).
Referencje:
L Schwingshackl,1,* A-M Lampousi,1 M P Portillo,2,3 D Romaguera,3,4 G Hoffmann,5 and H Boeing „Olive oil in the prevention and management of type 2 diabetes mellitus: a systematic review and meta-analysis of cohort studies and intervention trials” https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5436092/