Naukowcy sprawdzali, jak sześć posiłków (A6) oraz dwa posiłki dziennie (B2) sprawdzą się dla redukcji wagi, ilości tłuszczów w wątrobie, oporność insulinową i funkcjonowanie komórek beta trzustki.
54 pacjentów z cukrzycą w wieku 30-70 lat, BMI 27–50 kg/m2 oraz z HbA1c wynoszącym 6–11.8% korzystało z 2 rodzajów diety o obniżonej podaży energii przez 12 tygodni. Obliczono to na podstawie spoczynkowego wydatku energetycznego pomnożonego przez 1.5 – 2092 kJ (500 kcal dziennie). Diety zawierały takie same makroskładniki: 50-55% węglowodanów, 20-25% protein i mniej, niż 30% z tłuszczów. Dzienna podaż błonnika wynosiła od 30 do 40 g. Ilość tłuszczu w wątrobie mierzono przy użyciu protonowej spektroskopii rezonansu magnetycznego. Wrażliwość insulinową zmierzono poprzez klamrę i modele matematyczne.
Wyniki:
- masa ciała spadła średnio o 3.7 kg w grupie jedzącej 2 posiłki dziennie,
- masa ciała spadła średnio o 2.3 kg w grupie jedzącej 6 posiłków dziennie,
- ilość tłuszczów w wątrobie spadła bardziej w grupie jedzącej 2 posiłki dziennie, niż w grupie jedzącej 6 posiłków dziennie (−0.03% dla 6 posiłków oraz −0.04% dla 2 posiłków dziennie),
- stężenie glukozy na czczo oraz ilość C-peptydu spadły bardziej w grupie jedzącej 2 posiłki dziennie, niż w grupie 6 posiłków dziennie,
- ilość glukagonu na czczo spadła w grupie jedzącej 2 posiłki dziennie i wzrosła w grupie jedzącej 6 posiłków dziennie (komórki beta wysepek Langerhansa wytwarzają insulinę, z kolei glukagon jest hormonem o działaniu przeciwstawnym do insuliny, produkowanym przez komórki A, zlokalizowane głównie w trzonie i ogonie trzustki),
- wrażliwość insulinowa poprawiła się bardziej w grupie jedzącej 2 posiłki dziennie, w porównaniu do 6 posiłków dziennie.
Wnioski:
2 posiłki są bardziej korzystne, niż 6, dla osób mających cukrzycę lub wstępne jej stadium (np. insulinooporność).
Komentarz
Zwiększona produkcja i wydzielanie glukagonu mogą wiązać się zarówno pośrednio, jak i bezpośrednio ze zwiększonym ryzykiem rozwoju powikłań cukrzycy typu 2, a ilość glukagonu spadła tylko w grupie jedzącej 2 posiłki dziennie. Stężenie glukozy na czczo oraz spadek ilości glukagonu są powiązane, gdyż glukagon działa antagonistycznie do insuliny – nasila glukoneogenezę, glikogenolizę (rozpad glikogenu) i hamuje glikogenezę. Wszystkie inne zmiany były bardziej korzystne w grupie jedzącej 2 posiłki dziennie. Glukoneogeneza to wytwarzanie glukozy np. z aminokwasów, glicerolu czy mleczanów. Podobne działanie, jak glukagon, wywołuje kortyzol. Notabene jest to drugi z mechanizmów mogących wyjaśniać działanie kortyzolu na tłuszcz odłożony wokół narządów wewnętrznych, czyli wisceralny.
Referencje: 1. Hana Kahleova,corresponding author Lenka Belinova, Hana Malinska, Olena Oliyarnyk, Jaroslava Trnovska, Vojtech Skop, Ludmila Kazdova, Monika Dezortova, Milan Hajek, Andrea Tura, Martin Hill, and Terezie Pelikanova „Eating two larger meals a day (breakfast and lunch) is more effective than six smaller meals in a reduced-energy regimen for patients with type 2 diabetes: a randomised crossover study” https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4079942/