Rola w organizmie
Witamina B5 - podobnie jak inne witaminy z grupy B - jest niezbędna do prawidłowego metabolizmu (czyli przemiany) białek, cukrów i tłuszczów oraz do syntezy niektórych hormonów. W organizmie zostaje przekształcona w substancję zwaną koenzymem A, który wpływa na prawidłowy przebieg procesu uwalniania energii z tłuszczów, węglowodanów i białek.
Bierze także udział w wytwarzaniu tłuszczów, cholesterolu oraz hormonów i przekaźników nerwowych. Dlatego zapobiega przemęczeniu i usprawnia funkcjonowanie układu sercowo-naczyniowego, nerwowego i pokarmowego. Uczestniczy też w regeneracji tkanek i przyspiesza gojenie ran, przeciwdziała tworzeniu się zmarszczek, a ponadto zapobiega przedwczesnemu starzeniu się i siwieniu, poprawia pigmentację oraz stan włosów.
Niedobór i nadmiar
Pierwsze oznaki ostrzegawcze niedoboru witaminy B5 to bóle i sztywność w stawach, wypadanie włosów, przedwczesna siwizna, drobne pęknięcia skóry w kącikach ust i oczu, uczucie odrętwienia i skurcze w ramionach i nogach, trudności z nauką, uczucie rozdrażnienia, kłopoty ze wzrokiem, obstrukcja.
Niepokojącym sygnałem bywa także pojawiająca się z rana sztywność i bolesność (tuż po wstaniu z łóżka), utrudnione poruszanie rękami i nogami oraz gościec. Badania kliniczne wykazują, że pacjenci chorzy na gościec mają zbyt niski poziom witaminy B5, a uzupełniające dawki tej witaminy likwidują bóle i dolegliwości.
W celach doświadczalnych symptomy awitaminozy wywoływano u zwierząt lub u ludzi, podając im specjalnie spreparowane pożywienie nie zawierające witaminy B5. Były to tylko wysoko przetworzone produkty, takie jak oczyszczony ryż czy wypieki z białej mąki. Jednocześnie eliminowano witaminę B5 z organizmu za pomocą specjalnych preparatów. U badanych zaobserwowano objawy nasilonego niedoboru tej witaminy: nadmierną drażliwość, przemęczenie, zaburzenia układu nerwowego, depresje, utratę koordynacji, niepewny chód, kurcze mięśni, zaburzenia układu sercowo-naczyniowego i trawiennego, nadmierną podatność na zakażenia, częste infekcje górnych dróg oddechowych, utratę apetytu, niestrawność, omdlenia, przyspieszenie czynności serca, drętwienie i mrowienie stóp i dłoni, zmiany skórne (zapalenia skóry, uczucie pieczenia, złe gojenie się ran, łysienie).
Ponieważ witamina B5 powszechnie występuje w przyrodzie, nie stwierdza się jej częstego braku u ludzi. Objawy niedostatecznej ilości tej witaminy wynikają najczęściej z niedostatecznego wyżywienia.
Z drugiej strony jednak zdarza się, że mimo wystarczającej ilości produktów żywnościowych w naszej diecie, coraz częściej odczuwamy brak witaminy B5 w pożywieniu. Jest to spowodowane spożywaniem wysoko przetworzonej żywności, w której witaminy B5 jest coraz mniej, gdyż jest ona eliminowana na przykład podczas mielenia i oczyszczania zbóż. Witamina ta jest niszczona także podczas procesu zamrażania i rozmrażania produktów oraz ich gotowania, ponieważ przechodzi wówczas do wywaru. Dieta złożona z gotowych potraw zamrażanych i przechowywanych w zamrażalnikach i lodówkach, artykułów żywnościowych w puszkach, pizzy, frytek, białego pieczywa, makaronów, cukru, słodyczy, napojów słodzonych powoduje, że przyjmujemy mniejszą ilość witaminy B5 w żywności.
Niedobór witaminy B5 występuje zwłaszcza u ludzi w podeszłym wieku oraz u osób przepracowanych i przeżywających stresy.
Gdzie jest witamina?
B5 znajduje się w wielu produktach żywnościowych. Najwięcej jest jej w wątróbce, otrębach pszennych, mleczku pszczelim, rybach (np. pstrągach, śledziach, makrelach), pestkach słonecznika, serach (np. camembert, brie), orzechach, jajkach, owocach awokado, grzybach, mleku pełnym, mięsie kurczaka, soi, maśle orzechowym, bananach, pomarańczach, ziemniakach, brokułach, ciemnym ryżu, melonach i pełnoziarnistym chlebie.
Jednak, jak już wspomnieliśmy, jej ilość jest różna w zależności od stopnia przetworzenia produktów (na przykład ciemny, nie oczyszczony ryż ma dwa razy więcej witaminy B5 niż ryż biały). Tracimy witaminę B5 podczas rozmrażania produktów, ich gotowania oraz pod wpływem wysokiej temperatury podczas smażenia produktów. Należy pamiętać także o tym, że niszczą ją również potrawy zawierające kwasy, takie jak ocet czy ostra musztarda. Silnie alkaliczne produkty, a więc np. soda oczyszczona, również obniżają zawartość tej witaminy.
Czy wiesz, że...
Witamina B5 ma wpływ na wytwarzanie witaminy D.
Współdziała z innymi witaminami grupy B, należy je więc przyjmować razem.
Pomaga nam uporać się z sytuacjami stresowymi, łagodzi stany zapalne w organizmie.
Przyczynia się - choć tylko pośrednio - do zachowania szczupłej sylwetki lub do utraty wagi, gdyż przyspiesza uwalnianie się tłuszczów z komórek tłuszczowych. Dzięki temu pomaga w spalaniu tłuszczów.
Zapewnia świeżość i siłę, więc jej niedobór często występuje u osób wykonujących pracę fizyczną, a także u sportowców, którzy po wyczerpujących zawodach popadają w nastrój graniczący z załamaniem nerwowym i nie potrafią sobie poradzić z konfliktami oraz ze stresami.
W ciągu 24 godzin witamina B5 potrafi całkowicie odświeżyć mózg i usunąć stany roztargnienia, zwątpienia, osłabienie pamięci, niezdolność do koncentracji i nauki oraz lekkie stany depresji.
1. Nazwa witaminy B5 (kwas pantotenowy, pantenol, panteina, koenzym A)
2. Rola w organizmie niezbędna do prawidłowego metabolizmu białek, cukrów i tłuszczów oraz do syntezy niektórych hormonów, warunkuje prawidłowy przebieg procesu uwalniania energii, bierze udział w wytwarzaniu tłuszczów, cholesterolu, hormonów i przekaźników nerwowych, zapobiega przemęczeniu i usprawnia układ sercowo-naczyniowy, nerwowy i pokarmowy, uczestniczy w regeneracji tkanek, przyspiesza gojenie ran, poprawia pigmentację i stan włosów
3. Skutki niedoboru zaburzenia układu nerwowego, trudności z nauką, uczucie rozdrażnienia, kłopoty ze wzrokiem, nadmierna drażliwość, depresje, utrata koordynacji, bóle i sztywność w stawach, uczucie odrętwienia, mrowienia i skurcze w ramionach i nogach, niepewny chód, wypadanie włosów, przedwczesna siwizna, łysienie, zmiany skórne, uczucie pieczenia, pęknięcia skóry w kącikach ust i oczu, złe gojenie się ran, zaburzenia układu trawiennego, utrata apetytu, niestrawność, obstrukcja, przemęczenie, podatność na zakażenia, częste infekcje górnych dróg oddechowych, zaburzenia układu sercowo-naczyniowego, omdlenia, przyspieszenie czynności serca
4. Skutki nadmiaru nie jest toksyczna, ale nadmiar może powodować biegunki
5. Źródła witaminy wątróbka, otręby pszenne, ryby (np. pstrągi, śledzie, makrele), mleczko pszczele, pestki słonecznika, sery, orzechy, jajka, owoce awokado, grzyby,
mleko pełne, mięso kurczaka, soja, masło orzechowe, banany, pomarańcze, ziemniaki, brokuły, ciemny ryż, melony, pełnoziarnisty chleb
Anonim
Kasta18
netfan
Ss
