ĆWICZENIA ODDECHOWE (PRANAYAMA)
O sile witalnej żywego ustroju decyduje energia wprowadzana do jego organizmu. W jej skład wchodzą: energia chemiczna pokarmu, promieniowanie słońca, księżyca i ziemi a także wdychane powietrze. Z zasobem owej energii, jej prawidłowym przepływem, asymilacją i wydatkowaniem wiąże się odporność i funkcje życiowe człowieka. Pranayama polega właśnie na świadomym i dowolnym regulowaniu procesu oddychania. Służą temu różne mniej lub bardziej skomplikowane techniki oddechowe. Program jogi dla początkujących zapozna państwa z podstawami pranayamy.
Bardzo ważną sprawą jest uświadomienie sobie istoty czynności, jaką w ogóle jest oddychanie. Tego będziemy się uczyć przez pierwsze lekcje programu.
W odpowiednio wywietrzonym pomieszczeniu przyjmujemy wygodną pozycję tzn. siad turecki lub pozycję "diament". Ręce kładziemy na kolanach i prostujemy plecy nie napinając ich. Zamykamy oczy i całą uwagę koncentrujemy na wdychaniu i wydychaniu powietrza. W skupieniu obserwujemy drogę, którą powietrze wchodzi i wychodzi z naszego organizmu.
Teraz przechodzimy do oddechu przygotowawczego. Spokojnym ruchem splatamy palce rąk na karku, utrzymując łokcie w jednej linii i zachowując wyprostowany kręgosłup. W tej pozycji zwiększa się pojemność płuc, a tym samym pogłębia się oddech- Oddychamy w ten sposób przez pewien czas. Następnie opuszczamy ręce z powrotem na kolana i rozpoczynamy oddech rytmiczny 3:3 lub 4:4. Wygląda on tak, że robiąc wydech liczymy w myśli wolno do trzech lub czterech i przy wdechu robimy tak samo. Staramy się zachować jednostajny rytm tego ćwiczenia.
Podstawą hatha—jogi jest tak zwany pełny oddech jogi który składa się z trzech następujących po sobie faz: oddechu brzusznego, piersiowego i szczytowego. Naukę rozpoczynamy oddechem brzusznym.
ODDECH BRZUSZNY.
Kładziemy rękę na brzuchu i robimy głęboki wydech. Czujemy pod dłonią wyraźne rozciąganie się mięśni brzucha, które kurcząc się uciskają trzewia i pomagają w podnoszeniu przepony do góry. Następnie robiąc głęboki wdech czujemy wyraźnie, jak na skutek rozluźnienia wszystkich mięśni uwypukla się brzuch i obniża przepona.
Na początku możemy odnosić wrażenie, że podczas wykonywania oddechu brzusznego brakuje nam powietrza. Pamiętajmy jednak, że oddech brzuszny jest tylko jednym z etapów pełnego oddechu jogi.
Teraz przechodzimy do nauki oddechu piersiowego.
ODDECH PIERSIOWY.
Ręce kładziemy na dolnym odcinku żeber palcami do wewnątrz. Robiąc wydech czujemy przemieszczenie się żeber do wewnątrz ku dołowi (dłonie wyraźnie zbliżają się do siebie). Przy wdechu żebra unoszą się na zewnątrz ku górze, wzrasta pojemność klatki piersiowej- Staramy się żeby rozszerzyła się tylko środkowa jej część, a brzuch i ramiona pozostały nieruchome. Dłonie podczas wdechu wyraźnie rozsuwają się na boki.
Trzecim etapem nauki pełnego oddechu jest oddech szczytowy.
ODDECH SZCZYTOWY.
Dotyczy on niewielkich powierzchni znajdujących się w górnych odcinkach naszych płuc, dlatego zewnętrznie jest on niezbyt wyraźny. Istotna jest za to umiejętność oddychania tą częścią. W niej bowiem rozpoczynają się różnego rodzaju choroby przewodu oddechowego. Dzieje się tak właśnie z racji słabego wykorzystywania owego odcinka podczas oddychania.
Kładziemy dłoń na środku górnej części klatki piersiowej. Robiąc wydech czujemy delikatne obniżanie się górnych żeber i obojczyków. Podczas wdechu unoszą się one równie delikatnie. Na początku możemy w ogóle nie wyczuwać żadnych ruchów, jednak pojawią się one w miarę kontynuowania praktyki.
Ostatnim, czwartym etapem nauki pełnego oddechu jogi jest połączenie wszystkich trzech faz w jeden płynny ruch. Rozpoczynamy wydechem powietrza kolejno ze szczytu płuc, klatki piersiowej i brzucha. Robiąc wdech napełniamy powietrzem kolejno brzuch, klatkę piersiową i szczyt płuc. Możemy sobie wyobrazić ten oddech jako napełnianie i opróżnianie butelki.
Wykonując pełny oddech jogi zachowujemy wolny, spokojny i płynny rytm, kładąc na początku jedną dłoń na brzuchu a drugą na środku klatki piersiowej.
Kończąc pranajamę uspokajamy oddech.
Uwaga!: Wszystkie ćwiczenia oddechowe rozpoczynamy wydechem, powietrze wydychamy i wdychamy przez nos.
"There are times when you need patience and there are times when you must be very aggressive" Rickson Gracie